Vanaf 28 augustus tot eind 2023
(expositie vanaf 29 sept-1 dec 2023)
M.C. Escher en de oneindigheid
In het Escherjaar organiseert de Grafische Werkplaats een project rond het thema oneindigheid en Escher in de vorm van een expositie, workshops en masterclasses en laat hiermee zien hoe hedendaagse makers en de werkplaats zich tot het werk van Escher verhouden. In 2023 is het 125 jaar geleden dat de kunstenaar M.C. Escher (1898-1972) werd geboren. Met het veelomvattende project Perpetuum Mobile neemt de Grafische Werkplaats deel aan dit bijzondere jubileumjaar in Den Haag, de stad van Escher.
Het project Perpetuum Mobile in 2023 bestaat uit drie onderdelen: educatie, expositie en masterclasses. Deelnemende kunstenaars: Bahman Eslami, Paul de Jong, Moe Kim, Miranda Meijer, Annemarie Slobbe en SOGOshow, Jason Terlouw (animatie) en Ivo Brouwer (vormgeving).
Perpetuum Mobile – Oneindige beweging is een thema dat regelmatig terugkeert in het werk van Escher, zowel in open als gesloten vorm. Als open vorm is er een sterke mate van herhaling met subtiele verschuivingen in vlakverdeling, kleur of kleurschakeringen. Als gesloten vorm spreken Lemniscaat en Möbiusbanden al eeuwenlang tot de verbeelding. Het thema van oneindigheid staat tegenover het eindige. Hier spreekt hoop uit. Hoop is een prachtig gegeven in deze lastige tijden van oorlog en klimaatproblematiek. Het refereert ook aan een cyclus. Daarbij kunnen we dan ook denken aan de noodzaak van circulaire werken. Circulair werken is een belangrijk gegeven in onze werkplaats, dat we telkens opnemen, onderzoeken en waarvan we de bevindingen zoveel mogelijk toepassen.
Escher en grafiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Eschers carrière als graficus begint op zijn zeventiende met een linoleumsnede, waarna hij gedurende zijn carrière heeft geëxperimenteerd met verschillende druktechnieken. Escher paste in zijn werk een grote verscheidenheid aan grafische technieken toe, van etsen en litho tot hoogdruk en mezzotint. Hierin was hij een zeer bedreven vakman.
Eschers reis door de grafiek is de leidraad voor het Perpetuum Mobile project in de Grafische Werkplaats. Met een brede programmering nemen wij je mee in een ontdekkingsreis door zowel de grafische technieken die Escher aanwendde, als de thematiek die hij tot uitdrukking bracht.
In alle aspecten is dit hedendaagse, toegankelijke project Perpetuum Mobile helemaal in de spirit van Escher. Educatie, tentoonstelling, masterclass: alles naar het projectontwerp van Ivo Brouwers, die zich in zijn werk als typograaf steeds uiteenzet met de oneindigheid binnen een stramien van letters.
Expositie Escher anno nu
Zeven hedendaagse Haagse makers (Bahman Eslami, Paul de Jong, Moe Kim, Miranda Meijer, Annemarie Slobbe en SOGOshow) onderzoeken wat het thema oneindigheid in hun werk betekent in relatie tot grafiek en het werk van Escher. Gedurende een werkperiode in de Grafische Werkplaats worden zij gestimuleerd en ondersteund om nieuwe grafische technieken te ontdekken en die in te zetten voor nieuw werk rondom het thema oneindigheid. Na een introductie in de grafische techniek van hun keuze zijn de kunstenaars deze zomer de werkplaats in gedoken en hebben daar de vrijheid gekregen te werken aan hun project. Niet eerder vertoond, hedendaagse makers die zich hebben laten inspireren door Escher – zowel technisch als inhoudelijk. Zo laten zij de oneindigheid van Escher zien, niet alleen technisch, maar ook filosofisch. De tentoonstelling gaat gepaard met een kunstenaarspublicatie, die tijdens de expositie te koop zal worden aangeboden.
Opening: vrijdag 29 september, vanaf 19.00 u. tijdens HOOGTIJ met een openingswoord van Judith Kadee, curator van Escher in het Paleis ~live performance door Dorien Meijsing
Vrijdag 20 oktober, 19u-21u, Artists’ talk, geleid door kunstenaar/historicus Leonor Faber-Jonker met de deelnemende kunstenaars.
Educatieproject: Patronen drukken geïnspireerd op Escher
In workshops gaan kinderen, scholieren, studenten en volwassenen o.l.v. van het CKV docententeam kennis maken met een eenvoudige grafische techniek. Een eigen ontwerp gaan zij gutsen in linoleum en meerdere keren afdrukken, zodat er een zich herhalend patroon ontstaat. Toepasselijk, want dit is tevens de eerste grafische techniek waar Escher zelf op zeventienjarige leeftijd mee werkte.
De workshop wordt zowel in de Grafische Werkplaats aangeboden als op scholen en tijdens events als Festival De Betovering (niet lino, maar foam) tijdens de Herfstvakantie en Ooievaarspas-dag.
Kunstenaar Jason Terlouw vertaalt alle resultaten in een autonome animatie. Dit werk wordt geprojecteerd tijdens de donkere dagen van het najaar op een van de grote ramen aan de Prinsegracht, zodat het werk van straatzijde te zien is. Daarnaast zal de animatie ook online te zien zijn op o.a. de website van de Grafische Werkplaats en sociale media.
Masterclasses Mezzotint en Lithografie
Mezzotint en lithografie zijn door Escher toegepaste grafische technieken die we niet elke dag op de werkvloer terugzien. Escher toepaste zijn en deze zien. Daarom willen we in het Escherjaar graag aandacht aan deze technische hoogstandjes besteden. We organiseren twee meerdaagse masterclasses: Mezzotint o.l.v. Sjoerd Tegelaers en Lithografie o.l.v. Jurjen Ravenhorst.
Perpetuum Mobile is mogelijk dankzij extra gelden van Gemeente Den Haag.
(beeld: koperen etsplaat van Annemarie Slobbe)